Lichting 94-7 Amersfoort Bernardkazerne (samen met mijn kamergenoten tijdens de zes weken training) foto:  juli 1994

‘In dienst maakt men een man van je,’ is een kreet die je zonder onderbouwing hoort. Wellicht onderdeel van de propaganda geïnitieerd door defensie. ‘In dienst leer je drinken,’ is nog zo’n zin die regelmatig voorbij komt. Nu is die laatste opmerking iets dat nog bereikt kan worden bij degenen die dit (nog) niet deden. Het man zijn was technisch al een feit en de enige reden dat je verplicht werd om negen maanden tijd op te offeren voor het vaderland. Gek, hoe de typering ‘man’ meer inhoudt dan het niet zijn van het vrouwelijk geslacht, alsof het iets extra’s is en wat is dan mannelijk? Rijden met een tank door een zandvlakte, leren schieten? Het roken van zware sjag tijdens windkracht tien, of het kansloos wegdrinken van bier? Dat laatste is een aangename bezigheid en als je hier je mannelijkheid mee kan aantonen is dit mooi meegenomen. Zeker als je tegelijkertijd hiermee het landsbelang dient.

Ik had weinig illusies, fysiek was ik niet groot en sterk. Conflicten met andere dienstplichtigen kon ik beter mijden, noch bezat ik de geldingsdrang om op die wijze het mannetje uit te hangen. Tijdens de keuring een jaar eerder had ik het laten gebeuren. Geen pogingen ondernomen om afgekeurd te worden. Ik vond het best en had geen werk. Het kwam tijdtechnisch qua geld goed uit. Alleen zat er er een vervelende bijkomstigheid bij. De bekende adder onder het gras. Het ontbreken van vrijblijvendheid. Je wist dat je aan het einde van de week niet verstek kon laten gaan indien het je niet interesseerde. Een ding had ik mij voorgenomen, wanneer mijn lange haren eraf moesten dan ging ik naar huis ongeacht de consequenties. Geen heldenmoed, maar gehecht aan mijn haardracht en niet geimponeerd door de afschrikkende werking van het Nederlandse strafstelsel. 😂 Dit bleek gelukkig niet te hoeven, noch werd er enige psychologische druk uitgeoefend om mijn lange manen kort te knippen. Zes weken was te overzien en de resterende maanden zouden zonder al teveel fysieke ongemakken zoals marcheren, rennen en oefeningen zijn. Elke dag die verstreek betekende de weg naar een gemakkelijker baantje.

De kleermakerszit geperfectioneerd op het opleidingscentrum van de Bernardkazerne in Amersfoort (juli 1994) Op de televisie zie je een videoclip van 'Youssou N'Dour' met '7 seconds' die ten tijden van deze foto in de Top40 stond.

Zet een grote groep jonge mannen bij elkaar en je krijgt een sfeer van bravoure tonen. Van die pseudo mannetjes die pornoboekjes op de tafel neerleggen. Irritant en triest. Het mooiste aspect van een dienstPLICHT is dat bija iedereen tegen zijn wil aanwezig is en je een palet aan type persoonlijkheden treft. Zo is er de vrek die nog een kwartje van je krijgt, het stoere mannetje dat opzichtig met een zonnebril paradeert en denkt dat hij een marinier is. De individualist die moeilijk rekening houdt met anderen. Je komt ze allemaal tegen. Ik voelde instinctief aan dat sociaal gedrag en humor zorgen voor een makkelijke tijd en ik kan met deze persoonseigenschappen probleemloos in (grote) groepen gedijen.

Het was een prestatie van formaat hoeveel maatschappelijke kanslozen ons Ministerie van Defensie bij elkaar had weten te selecteren, ik voelde mij meteen thuis. Interessante ontmoetingen met mensen uit andere subculturen zoals 'hasjgebruikers, stadse mensen, gabbers en enkele Antilianen. Nieuwe indrukken en onderlinge lotsverbondenheid. Iedereen die het schooltechnisch had laten liggen of waar weinig potentie in zat kwam in het algemene opleidingscentrum waar een basistraining van zes weken van je een simpele soldaat probeerde te maken. Dacht men daadwerkelijk dat wanneer de oorlog uitbrak je als amateur effectief de landsgrenzen kon verdedigen? Nu begint het met ambitie, maar praktisch gezien was deze negen maanden durende exercitie weinig zinvol.  

Mijn kwaliteiten als demotivator werden op waarde geschat, sporadisch trof je 'actieve' mensen die steen en been klaagden dat zij niets te doen hadden en hen wees ik er haarfijn op dat ledigheid beter is dan sporten of andere (fysieke) taken. Leer deze zegeningen op waarde schatten, hier heb je levenslang plezier van. Hetgeen ik op kantoor bijna dertig jaar later nog huldig en propageer. De nuttige idioten die hun hand uit verveling vrijwillig opstaken om de rommel na een schietoefening op te ruimen zijn functioneel. Het is altijd fijn dat mensen vrijwillig uit verveling jouw potentiële dreigende rotklusjes doen. 

De Bernardkazerne, het uitzicht op het opleidingscentrum, links de rij telefooncellen die in de avonden druk bezet waren en rijen dienstplichtigen voor stonden te wachten om naar het thuisfront of naar een geliefde te bellen. De foto is opgenomen uit het gebouw waar ik als hofmeester een groot gedeelte na mijn zes weken training heb doorgebracht. Mooi uitzicht over het groene grasveld. De kleur groen is een veel voorkomende kleur binnen Defensie. 🙂 (1995)

Na de training kwam werd ik als hofmeester tewerkgesteld hetgeen ik als voorkeur had opgegeven tijdens de keuring. Dit klinkt interessanter voor buitenstaanders dan het lijkt en de chique kledij gaf het nog iets cachet. Het betekende voor mij een baantje in de bediening van een kantine voor onderofficieren (de rangen van korporaal-adjudant) Het gewone volk zoals ikzelf kon eten in de manschappen kantine aan lange tafels. Verschil moest er blijkbaar zijn. Die rangen en standen zijn daar sowieso best een dingetje. 🙂

De sergeant die gewetenloos later mijn labiele collega uit Limburg - daar waar intellect al dun is gezaaid - geld uit de zak probeerde te kloppen door hem proberen over te halen om een forse dubieuze investering te doen mocht ik niet. De timing leek goed gevonden toen er op zijn bovenraampje van zijn kantoortje ‘homo’ in spiegelschrift geschreven stond en hij in huwelijksproblemen zat. Er waren ook lieve ‘verstandige’ mensen zoals de schoonmaakster die mij mijn roes liet uitslapen op een eettafel in de kantine zodat ik door diezelfde sergeant in de ochtend keurig wakker geschreeuwd kon worden. Zulke treurneuzen hebben in dit soort organisaties hun nut. Ik hoop dat de beste man elders zelf een gepaste behandeling ten deel valt. 🙂

Het was heerlijk om in dronken toestand officieren op staande recepties alcoholische dranken te serveren en hen over halen om meer te drinken. Beschaving is een dun laagje vernis, zeker bij de boven ons gestelden met hun streepjes. Even aanschuiven aan tafel bij stafvergaderingen als je koffie rond moest brengen, net genoeg om geen serieuze reprimandes te krijgen, maar voldoende om de clown te kunnen uithangen. Een heerlijke bezigheid die mijn negen maanden tot een leuke tijd hebben gemaakt. 

Ik zal er anno 2021 voor pleiten om de opkomstplicht van de dienstplicht weer in te stellen, deze maal gezien de gendergelijkheid ook voor vrouwmensen. Het is een goede methode om werk- en levenservaring om te doen. Een (arbeids)conflict kan je als mens emotioneel doen groeien. Een werkgever waarbij je meer ruimte hebt om je persoonlijkheid te ontdekken en ontslag onmogelijk is. Wie wil dit niet?